Najlepsze pomysły na leśne zajęcia w terenie!
Artykuł jest podsumowaniem i uzupełnieniem webinaru “Lekcja w lesie” przygotowanego przez Witolda Ciechanowicza z Leśnego Ogrodu Botanicznego “Marszewo” prowadzonego przez Nadleśnictwo Gdańsk. Webinar odbył się 6 października 2022 r.
W myśl tego cytatu, jeśli chcemy zachęcić dzieci do poznawania lasu i jego mieszkańców, powinniśmy im po prostu pozwolić swobodnie spędzać w nim czas. Podstawą tego podejścia jest to, by najmłodsi potrafili czerpać przyjemność z przebywania w tym środowisku i swobodnej zabawy. Leśną przygodę możemy zainicjować proponując jedną z trzech poniższych zabaw:
Wybierając się do lasu warto pamiętać o bezpieczeństwie w czasie leśnych wypraw. Aby uniknąć chorób przenoszonych przez kleszcze warto szczepić się na odkleszczowe zapalenie mózgu. Zagrożeniem może być również bąblownica, przed którą łatwo można się uchronić myjąc przed jedzeniem owoce zebrane w lesie.
W czasie lekcji w lesie możemy pozwalać dzieciom doświadczać lasu sensorycznie, czuć się w nim swobodnie i w miarę rozsądku, móc coś z tego lasu “mieć”. Żywemu, zdrowemu drzewu nie szkodzi ubytek kilku liści, a jeśli nawet złamana zostanie jakaś gałązka czy poruszony zostanie mech (znajdujący się pod ochroną!), to są to bardzo niewielkie straty w porównaniu z np. budowaniem nowych dróg w lesie. Możliwość nieskrępowanej zabawy zapada dzieciakom w pamięć, tworząc pozytywne skojarzenia z lasem i potęgując poczucie wolności i więzi z naturą. Sporo prostych zabaw sensorycznych znaleźć można w zakładce EDUKACJA na stronie serii przewodników NIEMAPA.
Podsumowując: dzieciom potrzeba przede wszystkim kontaktu z przyrodą i możliwości swobodnej zabawy w lesie – dopiero na tej podstawie można pomału budować wiedzę o ekosystemie i przyrodzie, a w dalszej perspektywie rozwijać umiejętności rozpoznawania drzew czy ptaków. Z doświadczenia wiemy, że podczas swobodnej zabawy, kiedy dzieci poczują się dobrze – ciekawość weźmie górę i edukator będzie mógł przejść do przekazywania wiedzy na różne sposoby. Poniżej znajdziecie listę książek i aplikacji pomocnych w edukacji leśnej Mamy nadzieję, żę prezentowana poniżej lista pomoże rodzicom i nauczycielom pokazywać dzieciom uroki lasów.
Na stronie Lasów Państwowych (TUTAJ) można za darmo pobrać PDF z kluczem do rozpoznawania tropów zwierząt. Dzięki niemu każdy może sprawdzić jak wyglądają ślady dzika, sarny, wiewiórki czy rysia. Taką “ściągę” możecie zabrać ze sobą na leśny spacer i sprawdzić kto przemierzał ścieżki przed wami. Dzieci z chęcią wcielą się rolę detektywów i będą z zaangażowaniem poszukiwać tropów mieszkańców lasu.
Idąc do lasu warto mieć ze sobą NIEMAPĘ – kreatywny przewodnik po lasach. Na stronie www.niemapa.pl znajdziecie m.in.: NIEMAPĘ BIESZCZADY, zachęcającą do wycieczek po bukowych lasach i połoninach czy NIEMAPĘ PUSZCZA BIAŁOWIESKA, która pozwala bliżej poznać żubry. Jednak te popularne turystycznie rejony to nie wszystko! NIEMAPY pokazują też lasy, które znajdują się w bliskim otoczeniu dużych miast. Dobrym przykładem takiego przewodnika jest NIEMAPA LASY ŁÓDZKIEGO, NIEMAPA LASÓW OKOLIC POZNANIA, NIEMAPA LASY POMORZA GDAŃSKIEGO czy GÓRNEGO ŚLĄSKA. Na stronie znajdziecie też NIEMAPĘ OTO DĄB. To ilustrowana opowieść o tym jak działa to wyjątkowe drzewo. Poznacie całą społeczność mieszkańców i sąsiadów tego, a także zobaczycie jak przebiegają niesamowite procesy w nim zachodzące
Ostatnie dziecko lasu, Richard Louv
Czyżbyśmy byli ostatnim pokoleniem, które swobodnie mogło bawić się wśród dzikiej przyrody, wspinać się na drzewa i poczuć z nią związek? Dlaczego to ważne? Jak zmienił się stosunek społeczeństwa do przyrody w ostatnich dekadach? Książka prezentuje badania i statystyki omawiające te zjawiska
O czym szumią drzewa?, Peter Wohlleben
Masa wiedzy o lesie wśród uroczych ilustracji. Dzieciaki mogą dowiedzieć się czy drzewa mają pryszcze, czego uczą się w szkole drzewne dzieci i jak działa leśny internet. Poznają z nią tajemnice lasu i będą mogły przeprowadzić własne eksperymenty, czyli to, co dzieciaki lubią najbardziej.
Rok w lesie, Emilia Dziubak
Pięknie ilustrowana książka przeznaczona dla młodszych dzieci, gdzie na każdej rozkładówce widzimy jeden miesiąc z życia polskiego lasu wraz z kilkudziesięcioma zamieszkującymi go gatunkami roślin i zwierząt. Przeglądając kolejne strony poznajemy roczny cykl życia lasu i jego mieszkańców.
EkoEksperymentarium to platforma z grami edukacyjnymi dotyczącymi ekologii, które pozwalają dzieciom uczyć się przez zabawę. Grając w lesie na www.dzieci.ekoeksperymentarium.pl dzieci poznają wiele ciekawostek przyrodniczych i rozwiną wiedzę o roli bioróżnorodności.
Baza wiedzy i pomysłów na ekoedukację
Gamifikacja w edukacji
Jak rozmawiać z dziećmi o zmianach klimatycznych?
W obliczu coraz bardziej widocznych skutków zmian klimatycznych i poruszania tego problemu w przestrzeni publicznej, dzieci zaczynają zadawać nam pytania dotyczące losów planety i oczekują wyjaśnień. Oto kilka pomysłów na to, jak rozmawiać z dziećmi o zmianach klimatycznych.
Dzień Ziemi na co dzień – nie tylko od święta!
Dzień Ziemi to świetna okazja do rozmów o klimacie. Warto wykorzystać ten szczególny dzień do pomyślenia o planecie i o tym co każdy z nas może dla niej zrobić, zmieniając swoje nawyki na eko.
Pierwszy dzień wiosny – 5 kreatywnych pomysłów na ekologiczne zajęcia!
Pierwszy Dzień Wiosny to doskonały moment, aby wraz z dziećmi odkrywać uroki przyrody. Niestety tradycyjne topienie lub palenie marzanny to niekoniecznie zwyczaj sprzyjający środowisku. Poznaj 5 ekologicznych sposobów obchodzenia 21 marca!
Zbieramy dla was najciekawsze ekoporady, wskazówki, jak być eko, jak rozmawiać o ekologii z dziećmi i jak je tym tematem zaciekawić. Sprawdźcie!
Stwórzmy coś wspólnie!
Agnieszka Čelik
Korzystasz z naszych narzędzi do ekoedukacji i masz pytania? Chcesz podzielić się wiedzą i spostrzeżeniami lub masz pomysł na ciekawą współpracę związaną z naszymi projektami edukacyjnymi? Poznajmy się i porozmawiajmy!